Migrena i bóle głowy a biofeedback


 

Migrena jest dolegliwością neurologiczną, która dotyka według szacunków ok 11% ludzi na świecie. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn (w stosunki 3:1). Bywa, że ból jest tak silny, że nie działają na niego środki przeciwbólowe.

Objawy

Podstawowym objawem migreny jest bardzo intensywny ból głowy, zazwyczaj zlokalizowany z jednej strony głowy. Ma charakter narastający i pulsujący, choć nie zawsze. Dodatkowymi, często występującymi objawami są: nasilający się ból przy wykonywaniu najdrobniejszej aktywności fizycznej, występowanie wymiotów lub nudności, nadwrażliwość na otoczenie (światło, dźwięki zapachy) oraz łzawienie oczu.

Przyczyny

Wieloletnie badania nad czynnikami wywołującymi objawy migreny pozwalają przypuszczać, że przyczyna choroby jest bardzo złożona, natomiast najczęściej wymienia się podłoże genetyczne oraz czynniki środowiskowe. Wszystkie czynniki nie zostały do końca poznane.

Niektóre czynniki mogące powodować lub nasilać objawy:

  • stres lub odprężenie po stresie,
  • zmiany hormonalne u kobiet,
  • pozostawanie na czczo lub ograniczenie jedzenia,
  • zmiany pogody,
  • zmiany rytmu snu,
  • zapachy (zwłaszcza silne i nieprzyjemne),
  • ból karku,
  • światło,
  • alkohol i niektóre pokarmy.

Na podstawie badań przypuszcza się, że w napadowe bóle głowy zaangażowany jest tzw. układ trójdzielno-naczyniowy, czyli system neuronów unerwiający mózgowe naczynia krwionośne i obejmujące wszystkie gałęzie nerwu trójdzielnego.
Jedną z alternatywnych form leczenia migreny i innych bólów głowy jest zastosowanie biofeedback. Można ją zastosować do leczenia pacjentów z migreną, bólami głowy typu napięciowego i innymi. Jest to metoda bezpieczna, bezbolesna i bezinwazyjna.

Ideą biofeedback jest odbieranie przez osobę badaną informacji na temat zmiany swojego stanu psychofizycznego m.in. poziomu koncentracji. Dzięki pomiarom EEG pacjent sam kontroluje i świadomie wpływa na zmiany. Inaczej mówiąc, biofeedback regulując pracę mózgu redukuje bóle głowy.

W wytycznych ICIS (Institute for Clinical Systems Improvement) biofeedback wymieniany jest jako jedna z metod skutecznych w profilaktyce bólów głowy.

Podstawową, a zarazem dająca bardzo dobre efekty jest terapia HEG-biofeedback. Polega ona na pomiarze zmian w lokalnym poziomie utlenowania krwi mózgowej. Do pomiaru używa się podczerwieni. Wg badań ta metoda oraz kontrola aktywności mózgu i nadmiernego rozszerzania naczyń krwionośnych ma ogromny wpływ na zmniejszenie objawów bólowych. Walkę z objawami migreny przy pomocy HEG-biofeedback warto rozszerzyć o biofeedback temperaturowy lub zastosować czujnik czynności elektrycznej mięśni (biofeedback EMG) oraz czujnik oddechowy (GSR) Procesy bólowe są złożone. W odpowiedzi na ból mózg wysyła informacje zwrotne do miejsca jego występowania i organizm uruchamia szereg procesów z tym związanych. Napięcie mięśniowe wzrasta na skutek pobudzenia, następuje reakcja obronna w postaci skurczu mięśni (np. grymas na twarzy), obniża się temperatura ciała, oddech staje się przyspieszony, a temu wszystkiemu dodatkowo towarzyszą takie negatywne reakcje psychiczne, jak lęk czy panika.

 

Biofeedback w leczeniu migreny przyczynia się nie tylko do zmniejszenia częstości występowania napadów bólów głowy, ale także redukuje lęk i depresję, zwiększa odporność na stres, poprawia pamięć i koncentrację.

Do uzyskania długotrwałych efektów potrzebnych jest ok 15 treningów biofeedback.